کسانی که دچار زخم معده یا زخم اثنی‌عشر فعال هستند، بهتر است مدتی روزه نگیرند تا مرحله حاد بیماری طی شود



خیلی‌ها به محض احساس کوچک‌ترین دردی در ناحیه معده، بدون مراجعه به پزشک و بدون انجام دادن هیچ آزمایشی تصور می‌کنند، دچار زخم معده شده‌اند و روزه‌داری مشکل‌شان را تشدید می‌کند! بعضی‌ هم فکر می‌کنند؛ اگر روزه بگیرند حتماً به یکی از بیماری‌های گوارشی مانند زخم معده مبتلا خواهند شد.
دکتر ستار جعفری، فوق‌تخصص بیماری‌های گوارش و کبد ضمن اشتباه دانستن این باور، به «جام‌جم» می‌گوید: ثابت‌نشده روزه‌داری موجب بروز بیماری‌ خاصی می‌شود؛ بنابراین گرسنگی پیوسته به اندازه یک روزه‌داری معمولی نمی‌تواند عامل ایجاد بیماری باشد یا موجب بروز زخم معده و زخم اثنی‌عشر شود.
روزه‌داری موجب بروز زخم معده نمی‌شود
روزه‌داری برای تمام افرادی که دچار بیماری‌های دستگاه گوارش هستند، نتیجه یکسانی ندارد؛ یعنی همان‌طور که ممکن است روزه گرفتن به گروهی از افراد توصیه نشود برای برخی دیگر می‌تواند مفید هم باشد.
دکتر جعفری با اشاره به این‌که روزه‌داری برای بعضی بیماری‌ها مفید است، توضیح می‌دهد: درباره بیماری‌های فعال گوارشی مانند زخم‌های فعال اثنی‌عشر و معده که البته از سوی پزشک و با آزمایش‌های مورد نیاز باید تشخیص داده شده باشد، بهتر است بیمار براساس نظر پزشک معالج مدتی روزه نگیرد تا مرحله حاد بیماری طی شود.
به گفته این فوق‌تخصص بیماری‌های گوارش، زخم‌های اثنی‌عشر برخلاف زخم‌های معده با گرسنگی بدتر خواهد شد. به همین دلیل به بیمارانی که دچار زخم اثنی‌عشر هستند و پزشک این مساله را تائید کرده و هنوز هم بیماری‌شان فعال است و بهبود حاصل نشده، توصیه می‌کنیم روزه نگیرند.
بسیاری از افراد تصور می‌کنند در صورتی که زخم معده داشته باشند، روزه‌داری می‌تواند مشکل‌شان را تشدید کند. وی می‌گوید: درباره زخم معده چنین شرایطی وجود ندارد و حتی روزه‌‌داری شاید برای آنها بهتر هم باشد؛ چون زخم‌معده با مصرف مواد غذایی بدتر می‌شود، در حالی که زخم‌های اثنی‌عشر بهتر خواهد شد.
وی تاکید می‌کند: حتی درباره زخم معده که ناشتابودن برای‌ فرد ضرر ندارد، بهتر است در زمانی که بیماری فعال است و بیمار مرحله حاد را طی می‌کند، روزه نگیرد تا چند روز بگذرد و درمان‌ها تکمیل شود.
ریفلاکس؛ مصرف آهسته و تدریجی مواد غذایی
ریفلاکس یکی از بیماری‌های شایع گوارشی است که تغذیه و چگونگی غذا خوردن تاثیر زیادی بر آن می‌گذارد. به همین دلیل با فرارسیدن ماه رمضان، این بیماران هم باید نکات خاصی را در نظر داشته و آنها را رعایت کنند تا مشکلات‌شان به حداقل برسد.
در شرایط عادی به این بیماران توصیه می‌شود، حجم غذای مصرفی‌شان را کاهش دهند و تعداد وعده‌ها را بیشتر کنند. در ماه رمضان؛ اما چنین چیزی امکان‌پذیر نیست و تنظیم‌کردن آن دشوار خواهد بود؛ بویژه هنگام سحر که فرد از خواب بیدار می‌شود، مقدار به نسبت زیادی غذا می‌خورد و مایعات می‌نوشد و بعد هم بلافاصله می‌خوابد.
بنابراین کنترل‌کردن این شرایط کمی سخت خواهد بود، ولی دکتر جعفری به این بیماران چنین توصیه می‌کند: بهتر است بعد از خوردن وعده سحر نخوابید یا اگر می‌خواهید حتما بخوابید و استراحت کنید در حالت نیمه نشسته باشید. همچنین مایعات مورد نیاز خوب است در فاصله میان افطار تا سحر بنوشید، نه این‌که فقط هنگام سحر. در زمان افطار هم باید روزه‌تان را باز کنید و کمی از مواد غذایی بخورید؛ ولی یکی‌دو ساعت بعد از آن، غذای اصلی‌تان را مصرف کنند تا یکدفعه میزان زیادی آب و مایعات استفاده نشود.
سندرم روده تحریک‌پذیر؛ روزه‌داری به نفع‌شان است
برخی بیماران که براساس تشخیص پزشک معالج‌شان به سندرم روده تحریک‌پذیر مبتلا هستند، ممکن است نگران وضع خود باشند و ندانند روزه‌داری چه شرایطی برای آنها ایجاد خواهد کرد.
دکتر جعفری با بیان این‌که روزه‌داری برای این بیماران معمولا مفید است، خاطرنشان می‌کند: این گروه از افراد زمانی که غذا مصرف می‌کنند، شرایط بدتری خواهند داشت و به همین دلیل روزه‌داری برای این بیماران منعی ندارد؛ پس آنها می‌توانند براساس تشخیص پزشک روزه بگیرند.
البته این بیماری حتما باید از سوی پزشک معالج تشخیص داده شده باشد و این‌که خود فرد حدس بزند به این بیماری مبتلاست، صحیح و کافی نیست.
این پزشک متخصص یادآور می‌شود: شرایط برای بیمارانی که به بیماری‌های التهابی روده (کولیت اولسراتیو و بیماری‌ کرون) دچار هستند، تفاوت دارد و به این افراد توصیه می‌شود در صورتی که بیماری‌شان هنوز فعال است و در حال درمان هستند، تا حد امکان روزه نگیرند.
کبد چرب، کاهش وزن؛ اما آهسته و بتدریج
این روزها بیماری کبد چرب هم خیلی شایع‌شده و افراد زیادی را درگیر کرده است که به گفته دکتر جعفری روزه‌داری برای این بیماران هم مفید خواهد بود. همیشه به این افراد توصیه می‌شود رژیم بگیرند و وزن‌شان را کاهش دهند و در نتیجه روزه‌داری برای آنها مشکل خاصی ایجاد نخواهد کرد.
این فوق‌تخصص بیماری‌های گوارش و کبد، بر اهمیت کاهش وزن به میزان منطقی و طبیعی تاکید می‌کند و می‌گوید: کاهش وزن این بیماران باید منطقی باشد. به طوری که نباید در طول یک ماه مقدار زیادی وزن کم کنند. به عنوان نمونه به این بیماران توصیه می‌شود در یک ماه به کمک ورزش و رژیم‌غذایی، وزن‌شان را 2 تا 3 کیلوگرم و البته بتدریج کاهش دهند. فراموش نکنیم کاهش وزن خیلی زیاد هم می‌تواند موجب بروز کبد چرب شود.
به اندازه کافی میوه بخورید
هنگام روزه‌داری که هم هوا گرم و هم روزها طولانی است، کم‌آبی و تشنگی یکی از مشکلات اساسی افراد به حساب می‌آید که باید به فکرش باشیم؛ البته این مساله فقط به تشنگی خلاصه نمی‌شود و از طرف دیگر، مصرف نکردن آب و مایعات در طول روز می‌تواند موجب تشدید یبوست هم بشود.
آن طور که دکتر جعفری می‌گوید، یبوست هنگام روزه‌داری بدتر می‌شود و به همین دلیل باید به فکر پیشگیری از بروز آن باشیم؛ بنابراین توصیه می‌شود در فاصله میان افطار تا سحر از مواد غذایی حاوی فیبر مانند میوه‌ها و سبزی‌ها و همچنین مایعات به مقدار کافی استفاده کنید. مصرف میوه‌های مختلف مانند زردآلو، آلبالو و گلابی می‌تواند موثر باشد؛ ولی میوه‌هایی مانند موز و سیبی که پوست آن گرفته شده است، باعث یبوست می‌شود.
همچنین خوب است انجیر خشک، زردآلوی خشک‌شده، کشمش یا خرمای خشک را داخل آب بیندازید و بگذارید یکی دو روز داخل آب بماند. پس از آن، مصرف این ترکیب می‌تواند به بهبود یبوست کمک کند. با این حال، به دلیل این‌که ممکن است روده به مصرف این مواد عادت کند، توصیه می‌شود این ترکیبات هم به صورت مداوم استفاده نشود.
دکتر جعفری یادآور می‌شود: در طول ماه مبارک رمضان مصرف مقدار کافی آب و مایعات را فراموش نکنید و تا جایی که ممکن است از میوه‌ها و سبزی‌ها نیز استفاده کنید. همچنین توصیه می‌شود از مصرف مواد غذایی چرب و سنگین پرهیز کنید. استفاده از موادی مانند خرما که هم انرژی خوبی دارد و هم حاوی فیبر است، می‌تواند مفید باشد؛ ولی مصرف زولبیا و بامیه گرچه شیرین است و انرژی دارد، مفید نبوده و بهتر است، استفاده نشود.